هوش مصنوعی دیگر یک آینده دور نیست؛ همین حالا بخش بزرگی از فرآیند تولید محتوا در یوتیوب است، از نوشتن توضیحات (Description) گرفته تا ساخت تصاویر تامنیل و حتی خلق کامل یک ویدیو. نیل موهان، مدیرعامل یوتیوب، صراحتاً اعلام کرده است که یوتیوب به جای طرد کامل هوش مصنوعی، آن را به عنوان یک واقعیت پذیرفته و در حال ایجاد «حفاظتها و راهنماییها» (Guardrails) برای استفاده مسئولانه است.
اما این پذیرش به معنای بیقانونی نیست. با اوجگیری دیپفیکها (Deepfakes) و محتوای سنتتیک، یوتیوب دو سیاست کلیدی را معرفی کرده که دانستن آنها برای محافظت از کانال و جلوگیری از اخطار (Strike) ضروری است: برچسبگذاری اجباری محتوای AI و ابزار تشخیص شباهت برای حفاظت از هویت.
در ادامه، قدم به قدم با این قوانین هوش مصنوعی در یوتیوب آشنا میشوید و نحوه برچسب گذاری محتوای AI در یوتیوب را یادمیگیرید.
محتوای هوش مصنوعی در یوتیوب مشکلی ندارد
یوتیوب معتقد است که نمیتوان محتوای هوش مصنوعی را به سادگی در دو دسته «واقعی» یا «جعلی» قرار داد، بلکه این موضوع یک طیف گسترده است.
طیف محتوای تولیدی توسط هوش مصنوعی در یوتیوب
تولیدکنندگان محتوا در یوتیوب، از هوش مصنوعی به روشهای مختلفی استفاده میکنند:
- محتوای کمکی (AI-Assisted): در این حالت، هوش مصنوعی تنها به عنوان ابزاری برای کمک به فرآیند تولید عمل میکند. مثلاً برای ویرایش سریعتر ویدیو، پیشنهاد عنوانهای جذاب، بهبود SEO یا تولید ایده.
- محتوای کاملاً تولیدی (Fully AI-Generated): در این حالت، ویدیو به طور کامل با استفاده از هوش مصنوعی ساخته شده است، شامل صدای سنتتیک، چهرههای دیجیتال، و حتی شخصیتهای کاملاً هوش مصنوعی.
هدف یوتیوب ایجاد بستری است که در آن، مخاطب بتواند میزان دخالت AI در محتوایی که تماشا میکند را درک کند.
برچسبگذاری محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی (Disclosure)
مهمترین و اولین گام در سیاست جدید یوتیوب، الزام سازندگان محتوا به برچسبگذاری ویدیوهایی است که از عناصر مصنوعی یا دستکاری شده با هوش مصنوعی استفاده میکنند.
برچسبگذاری محتوای AI در یوتیوب
این برچسبگذاری در حال حاضر جریمهای به همراه ندارد. یعنی نه منجر به دیمانیتایز شدن (لغو درآمدزایی) میشود و نه اخطار رسمی برای کانال شماست. بلکه صرفاً یک توصیه و هشدار مشاورهای برای بیننده است تا بداند محتوای پیش رویش، تا حدی توسط هوش مصنوعی تولید شده یا کمی دستکاری شده است.
برچسب هوش مصنوعی در یوتیوب چیست؟
این برچسب به صورت واضح، یا روی خود ویدیو (مشابه تگ «حاوی زبان نامناسب») و یا در قسمت متادیتای ویدیو (مانند توضیحات) قرار خواهد گرفت.
| نوع محتوایی که نیاز به برچسبگذاری دارد: | نوع محتوایی که نیاز به برچسبگذاری ندارد: |
| چهره یا بدن یک فرد واقعی که با AI دستکاری شده یا خلق شده است. | فیلترهای استاندارد زیبایی یا جلوههای بصری ساده. |
| صدای یک فرد واقعی که با AI کلون یا شبیهسازی شده است. | انیمیشنها، گرافیکها یا جلوههای ویژه سنتی که چهره فرد را شبیهسازی نمیکنند. |
| صحنههای واقعگرایانه از وقایع دنیای واقعی (مثل اخبار، بلایای طبیعی، رویدادهای سیاسی) که با AI دستکاری شدهاند. | استفاده از AI برای اسکریپتنویسی، ایده پردازی یا سئوی ویدیو. |
نکته مهم: اگر تغییرات ایجاد شده توسط هوش مصنوعی، آنقدر واقعی به نظر میرسند که میتوانند مخاطب را گمراه کنند یا به آنها این حس را بدهند که وقایع، افراد یا مکانهای واقعی را میبینند، برچسبگذاری (Disclosure) الزامی است. هدف یوتیوب اینه که در عصر AI، اعتماد مخاطب به محتوایی که میبینه از بین نره. پس شفافیت رو اولویت کانالت قرار بده!
۳. حفاظت از هویت: ابزار تشخیص شباهت (Likeness Detection Tool)
با ابزارهایی مثل Sora، Pika و Runway که خلق ویدیوی بسیار واقعی از افراد را آسان کردهاند، خطر سوءاستفاده از هویت به شدت بالا رفته است. یوتیوب برای مقابله با این موضوع، ابزار جدیدی به نام Likeness Detection را معرفی کرده است.
این ابزار به یوتیوبرها اجازه میدهد تا ویدیوهایی را که بدون اجازه از چهره و صدای آنها (به خصوص اگر با AI ساخته یا دستکاری شده باشند) استفاده کردهاند، پیدا کنند، بازبینی کنند و درخواست حذف آنها را ثبت کنند.
برای استفاده از این قابلیت مهم، شما باید مراحل زیر را طی کنید:
دسترسی به ابزار
- به YouTube Studio بروید.
- در نوار سمت چپ، روی «Content Detection» (تشخیص محتوا) کلیک کنید.
- تب «Likeness» (شباهت) را انتخاب کنید.
احراز هویت و تأیید
- از آنجایی که این ابزار با هویت قانونی شما سروکار دارد، باید هویت خود را تأیید کنید.
- شما ملزم به آپلود یک ویدیوی سلفی از خودتان و همچنین یک شناسنامه عکسدار (Photo ID) برای تأیید تاریخ تولد و سایر جزئیات در دیتابیس گوگل خواهید بود.
رابط کاربری نتایج
- پس از تأیید، ابزار لیستی از ویدیوهایی که چهره یا صدای شما در آنها (توسط AI) تشخیص داده شده را نمایش میدهد.
- جزئیاتی مانند اطلاعات کانال آپلودکننده، تاریخ آپلود و سطح اولویت (توسط سیستم یوتیوب) مشخص خواهد شد.
اقدام نهایی: سه گزینه برای حذف یا مدیریت محتوای تشخصی داده شده
پس از آن که ابزار تشخیص شباهت (Likeness Detection Tool) محتوایی را که از چهره یا صدای شما بدون اجازه استفاده کرده، شناسایی کرد، شما به عنوان صاحب هویت، میتوانید یکی از گزینههای زیر را انتخاب کنید:
۱. درخواست حذف تحت سیاستهای حریم خصوصی یوتیوب
اگر محتوای ساخته شده با AI، به طور واقعگرایانه شباهت شما را شبیهسازی کرده و قصد گمراه کردن یا آسیب زدن به اعتبار یا حریم خصوصی شما را دارد (مثلاً تبلیغ دروغین یا تأیید سیاسی)، باید از این گزینه برای حذف آن استفاده کنید.
۲. ثبت شکایت کپیرایت
اگر ویدیوی سوءاستفادهکننده، از کلیپهای واقعی محتوای اصلی کانال شما استفاده کرده و سپس آنها را با صدای مصنوعی یا جلوههای AI دستکاری کرده است، شما میتوانید بر اساس قوانین مالکیت فکری (کپیرایت) درخواست حذف دهید.
۳. آرشیو کردن ویدیو
اگر پس از بررسی متوجه شدید که محتوای تشخیص داده شده، یا تحت قانون “Fair Use” (استفاده منصفانه) یا “Satire/Parody” (طنز یا تقلید) بوده، یا به طور واضح دارای برچسب AI شفاف بوده و تهدیدی برای کانال شما نیست، میتوانید ویدیو را بدون هیچ اقدامی بایگانی کنید.
پیشنهاد مطالعه: همه چیز درباره قانون فریوز (Fair Use) و کپی رایت
جمعبندی قوانین جدید یوتیوب برای AI
همانطور که دیدیم، یوتیوب نه تنها از پذیرش هوش مصنوعی در تولید محتوا نمیترسد، بلکه آن را به عنوان یک ابزار قدرتمند برای سازندگان پذیرفته است. این یک خبر فوقالعاده برای یوتیوبرهای فارسیزبانی است که میخواهند با سرعت بیشتری ویدیوهای باکیفیت تولید کنند.
نکته نهایی ما در مسترتیوب این است:
هوش مصنوعی دستیار شماست، نه خالق هویت شما.
وظیفه ما به عنوان یوتیوبر، حفظ شفافیت است. با برچسبگذاری دقیق محتوای سنتتیک و آگاه بودن نسبت به خط قرمزهای مربوط به حریم خصوصی و دیپفیکها، شما نه تنها از اخطارهای احتمالی یوتیوب در امان خواهید بود، بلکه اعتماد مخاطبان خود را نیز حفظ میکنید.
در نهایت، با یادگیری استفاده مسئولانه از این ابزارهای جدید، شما از رقبا پیشی گرفته و خود را به عنوان یک تولیدکننده محتوای مدرن و معتمد تثبیت خواهید کرد. آینده متعلق به یوتیوبرهایی است که جسارت استفاده از تکنولوژی را دارند، اما اصول اخلاقی و قوانین پلتفرم را زیر پا نمیگذارند.
سوالات متداول (FAQ)
آیا استفاده از ابزارهای AI برای ساخت ویدیو منجر به دیمانیتایز شدن (Demonetization) میشود؟
خیر. یوتیوب اعلام کرده است که صرفاً به دلیل استفاده از AI و برچسبگذاری آن، کانال شما را دیمونتایز نمیکند. برچسبگذاری یک الزام برای شفافیت است، نه یک مجازات. با این حال، محتوای AI که قوانین دیگر (مثل محتوای نفرتانگیز، اسپم، یا سیاستهای حریم خصوصی) را نقض کند، دیمونتایز شده یا حذف خواهد شد.
آیا استفاده از AI برای نوشتن اسکریپت یا ایده پردازی هم نیاز به برچسبگذاری دارد؟
خیر. برچسبگذاری محتوای هوش مصنوعی فقط در مورد عناصر سمعی و بصری است که به طور واقعبینانه (Realistic) به نظر میرسند و افراد، مکانها یا رویدادهای واقعی را شبیهسازی یا دستکاری میکنند. ابزارهای AI که در پشت صحنه (مانند تولید متن، سئو یا ویرایشهای غیرواقعی) استفاده میشوند، نیازی به برچسب ندارند.
اگر فردی با هویت من ویدیوی دیپفیک بسازد، آیا میتوانم آن را حذف کنم؟
بله. با استفاده از ابزار Likeness Detection در یوتیوب استودیو، شما میتوانید ویدیوی سوءاستفادهکننده را شناسایی و درخواست حذف آن را بر اساس «نقض حریم خصوصی» یا «شکایت کپیرایت» ثبت کنید. برای این کار باید مراحل احراز هویت را در این ابزار طی کنید.
اگر از هوش مصنوعی برای ساخت موسیقی پسزمینه (BGM) استفاده کنم، آیا باید برچسب بزنم؟
معمولاً خیر. اگر موسیقی کاملاً توسط AI ساخته شده باشد و هدف آن شبیهسازی صدای یک خواننده یا موسیقیدان خاص نباشد، نیازی به برچسبگذاری ندارد. سیاست برچسبگذاری بیشتر بر روی شباهتهای بصری و صوتی (چهره، صدا) افراد تمرکز دارد که پتانسیل فریب مخاطب را دارند.
